We kunnen eigenlijk niet zonder… Zodra wij uit bed komen pakken we eerst een bak koffie. We willen de dag immers goed beginnen? Naast de voordelen die jij waarschijnlijk ervaart – anders zou je geen koffie drinken – worden ook veel (vage) klachten in verband gebracht met koffie. Is (veel) koffie perse slecht voor je lever of darmen? Wat merk je hier van?
Wat is de invloed van koffie op je lever en darmen? Onderzoek toont aan dat koffie invloed heeft op de peristaltiek van de darmen. Ook ervaren sommige mensen een laxerend effect. Wat betreft de lever zijn er voor- en nadelen met enerzijds beschermende effecten en anderzijds toxische elementen. Drink dus niet teveel koffie!
Voordat we specifiek in gaan op de lever en darm problematiek met betrekking tot koffie, zou ik graag met je willen onderzoeken wat er precies in koffie zit en wat aangetoonde voor- en nadelen van koffie zijn. Na het lezen van dit artikel zou je moeten kunnen bepalen of je overgevoelig bent voor koffie in het algemeen of voor de cafeïne in koffie.

Wat zit er eigenlijk in onze koffie?
Koffie wordt meestal warm gedronken en wordt bereid door de gedroogde en gebrande zaden van de koffieplant in een filter achter te laten zodat de koffie oplost in water en genuttigd kan worden. Door hun vorm worden de zaden van de koffieplant ook wel koffiebonen genoemd.
De moderne koffiemachines malen de bonen en trekken de koffie van een puls systeem dat het bonenmengsel mengt met water.
Voedingswaarde koffie
De voedingswaarde per 100 gram koffie is als volgt (mg= miligram):
- Natrium: 2 mg
- Kalium: 49 mg
- Eiwitten: 0,1 mg
- Cafeïne: 40 mg
- Calcium: 2 mg
- Magnesium: 3 mg
Zoals je waarschijnlijk wel weet is cafeïne het belangrijkste ingrediënt van koffie. Dit is waarschijnlijk ook waarom jij zo graag koffie drinkt. Wat is cafeïne eigenlijk?

De koffiebonen, afkomstig van de koffiestruik, bevatten cafeïne. Door de koffiestruik wordt cafeïne aangemaakt om zichzelf te beschermen tegen insecten en ziektes.
Veel van die cafeïne komt dus terecht in de zaden van de plant, ook wel koffiebonen genoemd. Wat gebeurt er met de cafeïne als wij koffiedrinken?
Waarschijnlijk merk je dat niet eens meer, maar de cafeïne wordt razendsnel opgenomen in je bloed. Al een paar minuten na de eerste slok koffie… Daarom is koffie het eerste waar je aan denk als je wakker wordt.
De cafeïne maakt de koffie verslavend voor je lichaam. Ook ziet het lichaam deze cafeïne als een toxische stof. Daardoor zal de lever actief worden om deze toxische stof zo snel mogelijk af te breken en het lichaam doen verlaten.
De invloed van koffie op ons lichaam
Elk individu kent andere effecten van koffie. Zo is je leeftijd, je voedingspatroon en je conditie belangrijk. Voornamelijk je eet- en drinkgewoonten en de afbraaksnelheid in je lichaam bepalen de effecten op je lichaam.
Stresshormonen cortisol en adrenaline
Cafeïne, het meest belangrijke stof in koffie, heeft invloed op verschillende lichaamsfuncties. Omdat de cafeïne zo snel in je bloed terecht komt, werkt het direct op je hersenen. Daardoor wordt de afgifte van twee stresshormonen gestimuleerd: adrenaline en cortisol.
Het stresshormoon adrenaline stimuleert de afgifte van dopamine. Dit wordt ook wel het beloningshormoon genoemd. Dingen die ons gelukkig maken stimuleren de aanmaak van dopamine.
Cortisol is een stresshormoon waardoor jij je onrustig gaat voelen. Alleen al een stijging van je cortisolspiegel brengt diverse reacties in je lichaam teweeg. Twee koppen koffie kunnen je cortisolspiegel tot wel 30% laten stijgen!
Spijsverteringsmechanisme
Ook het spijsverteringsmechanisme wordt beïnvloed door koffie. Zo wordt door de cafeïne de druk in de nieren wat groter waardoor je vaker moet plassen.
Daarnaast zou koffie de maag en darm reflex beïnvloeden. Ook dit wordt dan met name veroorzaakt door cafeïne. (Sloots, 2005) Sloots C.E.J. et al. (2005) Stimulation of defecation: Effects of coffee use and nicotine on rectal tone and visceral sensitivity. Scan J Gastroenterol, 40:808-813.
Voordelen van koffie
Koffie drinken kent tal van aangetoonde gezondheidsvoordelen, maar ook nadelen. Welke voor- of nadelen je ervaart hangt af van verschillende factoren en verschilt dus per persoon. Laten we eerst naar de (aangetoonde) voordelen van koffie kijken.
De belangrijkste voordelen van koffie:
- Verhoogt de stofwisseling en
- Daarmee voel jij je energieker
- Verlaagd de risico op darmkanker
- Kan de sportprestatie verhogen
- Verbetert cholesterol niveaus
Verhoogt de stofwisseling en maakt je energieker

Met behulp van koffie kun je sneller afvallen omdat de stofwisseling stijgt na het drinken van koffie. Van wel 3 procent tot 11 procent. Een verhoogde stofwisseling zorgt voor een hogere calorieverbruik omdat je rustmetabolisme toeneemt. (1)
Ook helpt cafeïne bij het verbranden van vet. Een onderzoek gepubliceerd in januari 2004 laat zien dat het de vetverbranding tot wel 29% verhoogd.
De cafeïne in koffie wordt zeer snel opgenomen in het bloed. Daardoor bereikt de cafeïne zeer snel het brein. De cafeïne in koffie heeft een aantal effecten op het brein. Zo verbetert koffie je geheugen, reactiesnelheid, alertheid en je humeur. In veel onderzoeken werd dit al aangetoond met lage hoeveelheden cafeïne.
Verhogen van sportprestaties en minder blessures
Door de cafeïne zal je meer scherpte hebben tijdens trainingen. Tevens verhoogt het de concentratie en zal jij je minder snel vermoeid voelen. Dit komt natuurlijk door een verhoging van de adrenaline in je bloed.
Verder helpt cafeïne om de spierpijn te verzachten.
Koffie verbetert cholesterol niveau
In een studie door de Universiteit van Minnesota Medica School en de School of Public Health kwam men tot de conclusie dat de antioxidanten in koffie het goede cholesterol niveau (HDL) verhoogt. En zoals je weet kan een verhoogde cholesterol op termijn de kans op hart- en vaatziekten toenemen.
Koffie beschermt de lever
Door vier of meer koppen koffie per dag te drinken lopen we een verminderde kans op levercircose. Veel voorkomende ziektes tasten de lever aan en veroorzaken levercircose – hierbij verandert de lever in littekenweefsel. Koffie beschermt de lever tegen circose. (4)
Bekijk onze uitgebreide reviewpagina over de volautomatische koffiemachines! Beste prijs/kwaliteitverhouding
Nadelen van koffie
Naast de voordelen zijn er natuurlijk ook nadelen van koffie te noemen.
Koffie maakt je afhankelijk
De relatief grote hoeveelheid cafeïne in koffie maakt je psychisch afhankelijk. Veel mensen zijn toch wat humeurig als de koffiezetapparaat stuk blijkt. Heb jij dat ook wel eens ervaren? Grote kans van wel. Zeker als je meer dan drie koppen koffie per dag drinkt. Hoofdpijn en concentratieproblemen zijn andere bekende ontwenningsverschijnselen.
Koffie verhoogt de bloeddruk
Door de cafeïne kan je bloeddruk verhogen. Bij een bepaalde hoeveelheid koffie kunnen de aderen verstijven waardoor het hart het bloed minder gemakkelijk rondgepompt krijgt.
Slecht slapen door koffie

De een is er gevoeliger voor dan de ander. Omdat de gemiddelde halveringstijd 5,7 uur is, zal er bij veel mensen ook ’s avonds nog een restje cafeïne in het bloed aanwezig zijn. Cafeïne heeft invloed op adenosine, een neurotransmitter welke nodig is om in slaap te komen. Cafeïne verstoort deze neurotransmitter.
Stijging Cholesterol (LDL)
Bepaalde stoffen in koffie – diterpenen genoemd – kunnen het cholesterol niveau doen stijgen. Een te hoog cholesterol is (op lange termijn) niet goed voor hart- en bloedvaten.
Koffie is aanslag op de lever
Cafeïne wordt gezien als toxisch voor ons lichaam. Het lever zal extra hard aan het werk gaan om deze gifstoffen uit je lichaam te krijgen. Dit gebeurt door de aanwezige enzymen in de lever. Vooral op oudere leeftijd kun je meer klachten krijgen door een lagere concentratie van deze enzymen.
Tegenstrijdigheden in voor- en nadelen
Een aantal voordelen van koffie kunnen ook onder de nadelen geschaard worden. Daarom is het belangrijk om niet teveel koffie te drinken.
Invloed van koffie op je darmen
Wat is nu de invloed van koffie op je darmen? Daarvoor ben je immers op deze website terecht gekomen.
Onderzoeken laten zowel positieve als negatieve invloed van koffie op je darmen zien.
Zo wordt in diverse onderzoeken aangetoond dat de de peristaltiek door koffie gestimuleerd wordt. (5) (6). Er is geen bewijs dat koffie tot diarree zou leiden. Echter, mogelijk kan koffie bij sommige mensen wel een laxerend effect hebben. Volgens professor moleculaire biologie William DePaolo van de Keck School of Medecine zou dit alleen door cafeïne komen en niet door andere stoffen die in koffie zitten. Echter kunnen ook zoetstoffen en zuivelproducten bij sommige mensen tot dezelfde klachten leiden.
Andere studies wijzen op een gunstig effect van gematigd koffie drinken op een verlaagde kans op darmkanker. Zelfs diverse grootschalige cohortonderzoeken en vijftien case-control onderzoeken (o.a. Japan, Argentinië, VS en 8 Europese landen) komen met hetzelfde bewijs.
Er zijn dus zowel voor- als nadelen aan te wijzen. Het beste is om gematigd koffie te drinken!
Invloed van koffie op je lever
Al diverse malen is de invloed van cafeïne op de lever naar voren gekomen. De invloed van koffie op de lever kent zowel voor- als nadelen.
Zo hebben diverse ernstige ziekten als hepatites een aantasting van de lever tot gevolg. Door 4 koppen koffie per dag te drinken zou de aantasting als gevolg van deze ziektes verminderd kunnen worden.
Daartegenover staan ook nadelige effecten voor de lever. Zo wordt cafeïne door het lichaam als toxisch ervaren. Hierdoor zal de lever extra hard aan het werk gaan om de cafeïne uit je lichaam te krijgen. De enzymen in je lever hebben hierbij een belangrijke functie. Als je ouder wordt zal je lichaam meer moeite hebben in het afbreken van cafeïne door een lagere concentratie aan enzymen.
Hoeveel koffie mag ik drinken?
Het is raadzaam om niet meer dan 2-4 koppen koffie per dag te drinken. Dit is afhankelijk van je eet- en drink gewoonten je conditie en je lichaamsbouw en samenstelling. Daarnaast kan de een meer effect voelen van één kop koffie dan ander.
Houdt ook rekening met de halfwaardetijd van koffie. Wat is dit precies ? Dit geeft aan na hoeveel tijd er precies nog 50% van de oorspronkelijke hoeveelheid stof over is en dus niet verbruikt door het lichaam.
Voor cafeïne is de gemiddelde halfwaardetijd 5,7 uur. Als jij slecht in slaap kan komen zou je eigenlijk na 13:00uur ’s middags geen koffie meer moeten drinken. De meeste mensen gaan immers voor 24:00uur ’s avonds naar bed 😉
Tot slot
Koffie heeft vele goede maar ook minder goede eigenschappen. Bepaal zelf hoeveel je kan hebben maar houd je daarbij aan de richtlijn van twee tot vier koppen per dag. De cafeïne werkt namelijk lang door. Ben je op zoek naar alternatieven of een vervangen voor koffie? Probeer dan eens een gratis weekmenu van Oscar Helm ook wel bekend van de Afslank Receptenbijbel.
Als je veel koffie drinkt dan krijg je waarschijnlijk een tekort aan eiwitten binnen. Mensen zijn vaak afhankelijk van cafeïne om een gevoel van uitputting te verhullen. Consumptie van hoogwaardige verzadigde vetten, zoals boter, kokosolie of dierlijke vetten helpt het evenwicht van de energiestofwisseling te herstellen. De recepten van de Afslank Receptenbijbel bieden jouw hiervoor een uitkomst. Check mijn mijn review op deze site.
Bronnen:
[1] Dulloo, A. G., Geissler, C. A., Horton, T., Collins, A., & Miller, D. S. (1989). Normal caffeine consumption: influence on thermogenesis and daily energy expenditure in lean and postobese human volunteers. The American journal of clinical nutrition, Volume 49, Issue 1, Pages 44-50.
[2] Acheson, K. J., Gremaud, G., Meirim, I., Montigon, F., Krebs, Y., Fay, L. B., … & Tappy, L. (januari 2004). Metabolic effects of caffeine in humans: lipid oxidation or futile cycling?. The American journal of clinical nutrition, Volume 79, Issue 1, pages 40-46.
[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7361718?dopt=Abstract
[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16772246
[5] (Sloots, 2005) Sloots C.E.J. et al. (2005) Stimulation of defecation: Effects of coffee use and nicotine on rectal tone and visceral sensitivity. Scan J Gastroenterol, 40:808-813.
[6] Shimamoto T. et al. (2013) No Association of Coffee Consumption with Gastric Ulcer, Duodenal Ulcer, Reflux Esophagitis, and Non-Erosive Reflux Disease: A Cross-sectional study of 8,013 Healthy Subjects in Japan. PLoS One, 8(6); e65996.
Wat een flut artikel! Overal tegenspraken!!
Hallo Lotte,
We proberen in dit artikel de voors en tegens van koffie te benoemen. Niet voor niets hebben veel mensen een haat- liefde verhouding met koffie. Er zijn zowel voordelen als nadelen en een ieder kan zelf beoordelen hoe hij of zij zich daarbij voelt.
Graag hoor ik van je waar je op doelt met tegenspraken zodat we het artikel nog beter kunnen maken en de content meer waarde heeft voor andere bezoekers van deze website.
Alles eerst even goed nakijken alvorens te plaatsten zou een goed idee zijn.
Deze vond ik de leukste :
Onder > Stijging Cholesterol (LDL)
Daardoor loop je meer risico op hart en bloedvaten.
We gaan je opmerking bekijken! Feedback is altijd goed…