Jarenlang heb ik op een kantoor gewerkt. Naast een aantal keer koffie op een dag hadden natuurlijk een fles water op onze bureau. Het is immers belangrijk om een voldoende water te drinken. Voldoende water drinken helpt afvalstoffen af te voeren en is belangrijk om je lichaam in goede conditie te houden. Ook tijdens het sporten is een fles water of bidon belangrijk. Maar zijn we ons ook bewust van de mogelijke gezondheidsrisico’s van plastic flessen?
Plastic: een maatschappelijk probleem
We consumeren met zijn allen meer plastic dan ooit tevoren. Kijk eens om je heen en constateer welke producten van plastic zijn gemaakt. Je zou toch denken dat plastic totaal niet slecht is voor het milieu en dat je veilig kunt eten en drinken uit plastic verpakkingen.
Helaas is de werkelijkheid iets anders. Plastic vervuilt onze oceanen en sloten en geven problemen bij mens en dier. Daarnaast wordt maar een zeer klein gedeelte van het plastic gerecycled. Dat lijkt tegenstrijdig met wat je om je heen ziet gebeuren. De symbolen op de achterkant van de verpakking suggereren dat veel plastic wordt ingezameld om weer gerecycled te worden en recyclebaar zijn. Dat is dus niet waar.
Plastic is niet recyclebaar zoals dat wel het geval is bij bijvoorbeeld glas, ijzer en vezelstof. Plastic wordt vaak bewerkt zodat het kan worden gebruikt in een ander product. Echter, van recycling is nauwelijks sprake. Nog erger, veel plastic soorten zijn niet eens recyclebaar.
Wij adviseren daarom om zo min mogelijk plastic te gebruiken en te kopen. Vermijd plastic wanneer dat mogelijk is vooral bij speelgoed en andere producten voor kinderen, en producten die in contact komen met jouw eten en drinken.
Plastic is enorm vervuilend om te maken en heeft lange termijn gevolgen voor mens en milieu. Gelukkig zijn er nieuwe initiatieven zoals bijvoorbeeld “The Ocean Cleanup” om het plastic uit de grote oceanen te vissen en de transitie naar biologisch afbreekbare plastic.
Wat maakt plastic schadelijk voor je gezondheid?
Steeds meer mensen maken zich zorgen om de schadelijke gevolgen van plastic. Wat maakt plastic zo schadelijk?
weekmakers
Vooral de weekmakers in plastic maken het gebruik ervan schadelijk voor onze gezondheid. Weekmakers maken het plastic meer flexibel en daarmee toepasbaar voor zeer veel producten waaronder drinkflessen. Met name van ftalaten is bekend dat deze mogelijke gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Waarom “mogelijke gezondheidsrisico’s”? Wel, veel onderzoek is reeds gedaan maar omdat weekmakers vaak in veel gecombineerde concentraties voorkomen is het voor onderzoekers zeer lastig om daaraan juiste conclusies te verbinden. Vaak wordt dan ook als advies gegeven dat verder onderzoek nodig is.
Wat is dan wel bekend geworden uit diverse onderzoeken? Wel, ik kan zeggen dat jij je terecht zorgen maakt om plastic weekmakers in plastic flessen en bekers, speelgoed, verpakkingsmaterialen bij voeding, medische hulpmiddelen en cosmetica (nagellak en shampoo).
Heel veel ftalaten (weekmakers) blijken wel degelijk invloed te hebben op onze gezondheid (voortplantingsorganen) en hormoonhuishouding. In 2005 is er zelfs een verbod gekomen op enkele ftalaten. Sommige daarvan mogen nog slechts in zeer lage concentraties voorkomen in kinderspeelgoed en kinderverzorgingsartikelen. Door een grenswaarde te bepalen van 0,1% concentratiegraad, gaat een ftalaat zich niet meer gedragen als weekmaker.
Het gebruik van ftalaten zou verder naar beneden moeten. Een aantal ftalaten die nu nog zijn toegestaan hebben mogelijk schadelijke effecten op de gezondheid. Echter, deze ftalaten zijn nog steeds niet opgenomen in een Europese beperking. Een aantal van deze ftalaten bevatten zeer zorgwekkende stoffen waardoor aparte goedkeuring nodig is van Europa.
Hoewel kleine hoeveelheden ftalaten niet schadelijk zouden zijn is het toch verstandig om deze zoveel mogelijk te vermijden. Vooral de risicogroepen waaronder zwangere vrouwen, baby’s en jonge kinderen lopen extra risico.
Voor deze groepen is het belangrijk om het gebruik van zacht plastic zoveel mogelijk te vermijden. Het helpt ook om regelmatig te stofzuigen en je huis goed te ventileren. Als je een specifiek product toch nodig hebt maar je vertrouwt de concentratie ftalaten niet dan zou je altijd nog navraag kunnen doen bij de leverancier van het product. Hij/zij is verplicht de informatie binnen 45 dagen aan te leveren zonder daarvoor een vergoeding te vragen.
Verschillende soorten plastic: welke code is veilig?
Plastic kan uit verschillende materialen zijn gemaakt. Aan de onderkant van een drinkfles staat daarom een code; een driehoek met een cijfer erin en een afkorting eronder, de zogenaamde recyclecode. Deze code vertelt je welk materiaal voornamelijk is gebruikt om dat product te maken. En dat vertelt jouw weer of je dat product relatief veilig is om te gebruiken. Of dat je het gewoon moet laten staan!
Code 1: PET
Polyethyleen tereftalaat (PETE) wordt voornamelijk gebruikt voor water- en frisdrankflessen. Je herkent dit materiaal als het dunne doorzichtige en flexibele soort plastic. Niet alleen drinkflessen maar ook verpakkingen voor koekjes, olieflessen en saladebakjes zijn van dit soort plastic gemaakt.
Dit soort plastic is goed voor eenmalig gebruik. Daarnaast is het niet aan te raden om deze categorie plastic te verwarmen. De kans is dan groot dat er giftige stoffen gaan lekken die kankerverwekkend zijn. Deze stoffen zijn kankerverwekkend en verstoren de hormoonbalans.
Code 2: HDPE
De afkorting HDPE staat voor hoge dichtheid polyethyleen. Dit soort plastic wordt veel gebruikt voor flessen van schoonmaakmiddelen, shampoo, ondoorzichtige sapflessen, plastic tassen en speelgoed. Omdat deze plastic soort voornamelijk uit koolstof en waterstof bestaat komen geen gevaarlijke stoffen vrij in een omgeving van hoge temperaturen. Daardoor lijkt het veilig om deze producten zonder schade te hergebruiken.
Code 3 PVC
De Afkorting PVC staat voor polyvinylchloride. Dit materiaal vindt je veel terug in allerlei huiselijke materialen en producten. PVC is een vrij hardnekkige plastic dus het is verstandig dit zoveel mogelijk te vermijden. Hoe kun je de producten met PVC herkennen? Aan de sterke geur!
Producten die van PVC zijn gemaakt zijn onder andere opblaasbaar strandspeelgoed, regenkleding, je douchegordijn, luchtbedden, opblaasboten, zwembadjes etc…
De stoffen die PVC flexibel maken zijn zijn dioxine en weekmakers. Deze stoffen houden het plastic soepel en flexibel. Het nadeel is echter dat het lichaam grote moeite heeft deze stoffen af te voeren zodat ze het lichaam kunnen verlaten. Dioxine en weekmakers zijn kankerverwekkend en verstoren de hormoonhuishouding. PVC kun je maar het beste zoveel mogelijk vermijden. Verbak en bewaar zeker geen eten of drinken in producten met PVC!
Code 4 LDPE
LDPE staat voor lage dichtheid polyethyleen. Je komt het meeste in contact met deze plasticsoort bij het doen van boodschappen. Deze stof wordt veel gebruikt in plastic winkeltasjes maar ook zachte verpakkingsmaterialen en producten (seals). Deze stof zou relatief veilig zijn.
Code 5 PP
De afkorting PP staat voor Polypropeen. Deze stof wordt veel gebruikt in plastic bakjes en schalen. Denk hierbij aan de bakjes en schalen van Tupperware maar ook andere bekende merken zoals je die ziet bij de IKEA. Een ander bekend voorbeeld van een product waarin Polypropeen is verwerkt is je lunchbox! Een bekende eigenschap is van deze stof is dat het bij blootstelling aan hogere temperaturen niet schadelijk wordt. Daardoor kun je dergelijk bakjes en schalen gebruiken om in de magnetron op te warmen. Vooralsnog wordt dit gezien als veilig, ook om opnieuw te gebruiken.
Code 6 PS
De afkorting PS staat voor Polystyreen. Deze stof wordt veel toegepast in verpakkingen voor vlees. Als je naar de slager gaat dat wordt het vlees altijd op een zacht soort materiaal gelegd; een foamachtige vorm maar soms ook een hardere variant.
Een ander bekend voorbeeld zijn de bakjes van de Mc Donalds.
De hardere variant van deze stof kom je tegen wanneer je friet eet of uit een plastic beker drinkt. In tegenstelling tot Polypropeen gaan producten met de stof Polystyreen schadelijke stoffen lekken bij verhitting. De schadelijke stoffen die vrijkomen zijn onder andere styreen en benzeen welke kankerverwekkend en hormoonverstorend zijn.
Verder is deze stof behoorlijk belastend voor het milieu. Veel van het rondzwervend afval in de oceanen is gemaakt van deze stof.
Code 7 Overige
Al het overige plastic valt onder code 7 zelfs al bevat het product biologisch afbreekbaar plastic… Het is dus niet gemakkelijk om aan te geven wat nu wel of niet goed is. Ik zou daarom producten en materialen met code 7 zoveel mogelijk vermijden. Je weet gewoon niet waar je mee in aanraking komt. Je komt in deze categorie namelijk de meest exotische varianten tegen. Polycarbonaat is daar een voobeeld van. Dit is een variant van plastic dat Bisfenol A (BPA) bevat. Een te hoge inname kan leiden tot hormonale disbalans. Ook leverschade, hart- en vaatziekten, aantasting van zenuwcellen en diabetes worden hiermee in verband gebracht.
Conclusie: De codes 1,2,3,4,5 lijken relatief veilig ten opzichte van de nummers 3,6 en 7.
Schadelijke stoffen in plastic flessen en bekers
Op veel festivals en feesten wordt nog steeds massaal plastic gebruikt voor verpakking van eten en drinken. We gebruiken meer plastic dan ooit tevoren. Plastic lijkt daardoor totaal niet schadelijk voor ons te zijn. Hoewel veel onderzoeken (uiteraard) tegenstrijdigheden tonen (belangen..) moeten we niet ontkennen dat de plastic afvalberg steeds groter wordt.
Wat zijn de schadelijke stoffen in plastic flessen en bekers en hoe kunnen wij die vermijden?
We weten nu dat sommige plastic soorten schadelijk zijn zoals PVC (vinyl). PVC bevat ftalaten welke worden gebruikt als weekmakers voor plastics, maar ook andere zware metalen. Bij blootstelling onder hitte of bij verbrandingen komen zeer schadelijke dioxines vrij.
Andere soorten plastic bevat de schadelijke stof Bisphenol-A (BPA). Deze stof verstoort onze hormonale balans. Daarnaast bevat plastic vele andere schadelijke toevoegingen en zijn fabrikanten niet verplicht om prijs te geven wat de ingrediënten van hun producten zijn.
Veel (drink) flessen en bekers bevatten Polyethyleen tereftalaat (PETE). Dit soort plastic is goed voor eenmalig gebruik maar nog beter is het om ook deze soort plastic te vermijden vanwege BPA en andere schadelijke stoffen die zijn toegevoegd tijdens het productieproces.
Vervang plastic bekers door kartonnen bekertjes. Vervang je plastic drinkfles door een drinkfles van het merk Dopper. Bij navraag of de flessen werkelijk BPA vrij zijn, is het volgende geantwoord:
“Dopper Original is een Cradle2Cradle product en is onderwerpen aan verschillende toxicologische testen die garanderen dat er geen gifstoffen (zoals BPA*) uittreden tijden het gebruik van Dopper. De Dopper Original draagt ook het FDA keurmerk, dit houdt in dat de materialen geschikt zijn bevonden voor drink en eetwaar”.
“De Dopper Original is gemaakt van:
•PP (Polypropyleen) voor het flesgedeelte en de dop
•ABS (Acrylonitil Butadieen Styreen, een thermoplast) de witte cup
•TPE (Thermoplastisch Elastomeer, ook wel technische rubbers, synthetische rubbers of elastoplastische kunststoffen genoemd) gebruikt voor de afdicht-ringen in dop en cup”.
Op de productpagina van 30days kun je de link en de uitgebreide beschrijving vinden voor de veilige plastic flessen van Dopper. Volg deze link naar onze productpagina. Je kiest daar je favoriete kleur Dopper!
Waar vaak overheen gekeken wordt is de plastic waterkoker. Een aantal keer per dag wordt plastic verhit en kunnen schadelijke stoffen vrijkomen. Kies liever voor een roestvrijstalen of glazen waterkoker!
Een glazen waterkoker van het merk Aigostar is door veel gebruikers positief beoordeeld. Je kunt de temperatuur instellen, is geschikt voor flesvoeding en heeft een theefilter. De kan is van RVS. Dit is wel de iets duurdere variant (39 Euro) maar zeer functioneel! Wil je het allemaal simpel houden waarbij je wel om je gezondheid geeft dan kun je kiezen voor de Aigostar Adam glazen waterkoker. Dan betaal je “maar” 20 Euro.
Misvattingen over gerecycled plastic
De plastic afvalberg neemt alsmaar toe. Inmiddels is zo’n 12 procent van al het afval plastic. We kopen / consumeren met zijn allen steeds meer plastic terwijl maar ongeveer 8 procent van al het plastic gerecycled wordt. Ondanks de vervuiling van water, lucht (industrie) en problemen bij mens en dier, neemt het gebruik van plastic gestaag toe. Hoe kan dat toch? Dit is voornamelijk te wijten aan een aantal misvattingen over de productie van plastic en het recyclen van plastic.
Plastic verzameld en opgehaald wordt gerecycled
Veel mensen hebben de illusie dat ingezameld plastic wordt gerecycled. Denk aan de container langs de weg of en de wekelijkse ophaaldiensten. Echter, veel plastics zijn niet recyclebaar en kunnen niet gebruikt worden voor nieuwe materialen.
Gerecycled plastic wordt niet opnieuw gebruikt als verpakkingsmateriaal maar kan alleen worden gebruikt in andere niet recyclebare producten. Hoewel er dus steeds meer initiatieven zijn om plastic apart in te zamelen, wordt niet vermeld hoe dit plastic wordt verwerkt of vernietigd.
Kunnen vuilstortplaatsen worden verminderd door ingezameld plastic?
Vaak is dit niet het geval. Het feit dat plastic wordt ingezameld lijkt een goed initiatief. Maar wat gebeurt er daarna? Bedenk ook dat het ingezameld plastic (huisafval) vaak maar een klein gedeelte is van de totale plastic afvalberg.
Ook de hoeveelheid plastic verdwijnt niet omdat gerecycled plastic wordt gebruikt in andere producten die niet recyclebaar zijn. Waarschijnlijk belanden deze producten na verloop van tijd toch weer op de grote afvalberg…
Symbolen op de verpakking
Als je achterop een plastic verpakking kijkt zie je een symbool (driehoek met pijlen) staan. Dit wordt ook wel het “chasing 
Arrows Symbol genoemd. Dit suggereert dat het product recyclebaar is. Uit onderzoeken blijkt ook dat mensen denken dat dit symbool recyclebaar betekent. Echter, het gaat om de informatie in het symbool: de nummer. Dat geeft aan welk materiaal is gebruikt. Het symbool is misleidend en zorgt voor een groeiend gebruik van plastic.
Grondstof voor plastic
Plastic wordt dus niet gemaakt van ingezameld afval (plastic). Plastic wordt gemaakt van natuurlijke grondstoffen zoals natural gas wat ook wordt gebruikt om te koken en het verwarmen van water. Het is dus niet zo dat plastic wordt gemaakt van industrieel afval wat anders niet verwerkt kon worden.
Geen invloed op plastic verpakkingen
We denken vaak dat we weinig invloed hebben op ons plastic gebruik. Daarom worden alternatieven vaak over het hoofd gezien. Wat kun je doen om het gebruik van plastic te verminderen en de plastic afvalberg niet veder te laten groeien?
- Gebruik hervulbare containers
- Koop in grootverpakkingen
- Doe je boodschappen door zo min mogelijk producten met een verpakking te kopen. Dit is vaak nog beter voor de gezondheid ook.
- Kies voor verpakkingen die zijn gerecycled zoals glas, metaal en papier/karton.
Tot slot
Waarom bestaat er zoveel misvatting over plastic? Ik denk dat dit komt door het gemaakt waarmee producten (kunnen) kopen die in plastic zijn verpakt. Een andere reden is onze wegwerp – maatschappij. Het gemak waarmee wij dingen kopen en weggooien draagt niet bij aan minder plastic gebruik.
Gelukkig komt er vanuit de maatschappij steeds meer aandacht voor de grote plastic afvalberg die wij veroorzaken. Misschien dat dit gaat bijdragen aan meer recyclebare en biologische verpakkingen.
Wat doe jij om het plastic gebruik te verminderen? Laat het hieronder weten!
Dag ,
Ik heb mij een 6 tal spotgoedkope horloges gekocht op webshop , digitaal vintage look , er zit plastic in verwerkt bij de meeste ik besteld heb , en bij een 3 tal ruikt dit erg sterk en indringend, geur doet denken aan waar ze treinsporen mee insmeren .
Daarnaast een zilverkleurige en goudkleurig vintage digitaal horloge . Het goudkleurige was na 1 dag dragen al beginnen zwart uitslaan op bepaalde plekken onderaan, waarschijnlijk van mijn lichaamsvocht ?
Wat adviseert u mij , zijn deze uurwerken bestaande uit legering, acryl, pvc, sillicium, Kunstof, plastic, om te mijden , of geld dit niet zozeer bij het om de pols dragen , de mogelijke schadelijke en kanker verwekkende stoffen doe erin verwerkt zouden kunnen zijn .
Men kan bestellen via Nederland, maar hun producten worden in China vervaardigd, alvast bedankt voor jouw reactie! , mvg , Marc.
Hallo Marc,
Een lastige en specialistische vraag die je stelt!
Echt goud kan niet oxideren, dus het zwart uitslaan kenmerkt het materiaal.
Wel heb ik laatst een onderzoek gelezen dat Fitbit een terugroep actie heeft moeten doen
omdat mensen een allergische reactie kregen op het nikkel dat in de legering van roestvrij staal is verwerkt.
Daarnaast krijgen sommige mensen een allergische reactie wanneer zij in contact komen met rubber.
Die mensen hebben dan een contactallergie. Het rubber is niet zozeer het probleem maar de chemische stoffen die aan het rubber worden toegevoegd.
Verder heb ik geen onderzoeken kunnen vinden waaruit zou blijven dat het dragen van de door u genoemde horloges schadelijk zou kunnen zijn.
Wel belangrijk dat je regelmatig schoonmaakt en je horloge niet 24/7 draagt.
Succes.